Sara Rothé’s dollhouse from 1743, at the Frans Hals Museum in Haarlem / Poppenhuis van Sara Rothé anno 1743 in Frans Hals Museum te Haarlem

In 1743, Sara Rothé purchased three dollhouses with their furnishings

at an auction in Amsterdam

These were transformed into two improved dollhouses

One is now in this museum, while the other can be

seen at the Gemeentemuseum in The Hague

In the 18th century, a dollhouse was not a toy but a kind of display case buth

a viewing cabinet, a miniature museum that the owner could use to show off

The dollhouse hobby was connected to the 17th-century collecting tradition,

in which art and rarities were exhibited in a cabinet of curiosities

This dollhouse (everything as realistic as possible at a 1:10 scale) 

was an expensive passion

The exact costs are known because Sara Rothé 

meticulously recorded all expenses in her notebooks

Thanks to these notebooks, it is possible to trace where Sara 

ordered her miniature objects

The interior of the dollhouse gives today’s visitors a glimpse 

into the home of a wealthy 18th-century family

In 1743 kocht Sara Rothé drie poppenhuizen met 

 

inventaris op een veiling te Amsterdam

Deze werden omgebouwd tot twee verbeterde poppenhuizen

Eén staat in dit museum, het andere is te zien 

 

in het Haags Gemeentemuseum

Een poppenhuis was in de 18de eeuw 

 

geen speelgoed maar een soort etalage,

 

een kijkkast, een miniatuurmuseum waarmee

 

de eigenaar of eigenaresse kon pronken

De hobby van het poppenhuis sloot aan bij 

 

de verzameltraditie van de 17de eeuw,

 

waarbij kunst en rariteiten (zeldzaamheden) werden

 

tentoongesteld in een rariteitenkabinet

Dit poppenhuis (alles zo echt mogelijk in schaal 1:10) 

 

was een dure liefhebberij

Hoe duur het was is bekend omdat Sara Rothé alle 

 

kosten keurig bijhield in haar notitieboekjes

Dankzij die boekjes was na te gaan waar 

 

Sara de miniatuurvoorwerpen bestelde

Het interieur van het poppenhuis gunt de hedendaagse bezoeker

 

een kijkje in een huis van een 18de-eeuws welvarend gezin

The doctor’s room in the dollhouse

In one of her notebooks, Sara Rothé refers to this room 

as the room of Astrologer Ludeman. J.C. Ludeman (c.1683–1757) 

was a notorious quack and astrologer who ran

a profitable medical practice in Amsterdam

It is unlikely that this doctor’s room is an exact 

miniature copy of Ludeman’s actual office

It is even uncertain whether Sara ever visited him

Perhaps she named the room after Ludeman in the dollhouse as a joke

In the back wall of the room is an alcove with sliding doors

Inside are apothecary bottles, jars, and a mirror cabinet with books

This typical 18th-century cabinet is made of tin, but painted to look like wood,

and the books can actually be read

One medical book contains 21 recipes

Alongside the medical instruments, such as a silver scale 

and two urinals in wicker baskets, there are 

symbols referencing the medical profession

A crystal skull sits above the table, and paintings 

on the walls feature allegorical depictions of the

work of doctors and scholars

De dokterskamer in het poppenhuis

In een van de notitieboekjes noemt Sara Rothé deze kamer, de kamer

 

van Astrologus Ludeman. J.C. Ludeman (±1683-1757) was een 

 

berucht kwakzalver en astroloog, die in Amsterdam 

 

een winstgevende dokterspraktijk had

Het is onwaarschijnlijk dat deze dokterskamer een miniatuurkopie

 

is van die van Ludeman

Het is zelfs onzeker of Sara hem ooit heeft bezocht

Misschien heeft ze de kamer in het poppenhuis

 

voor de grap naar Ludeman genoemd

In de achterwand van de kamer is een alkoof met schuifdeuren

Hierin staan apothekersflesjes, potten en een spiegelkabinet met boeken

Dit typisch 18de-eeuws kabinet is van blik, maar zo geschilderd 

 

dat het van hout lijkt en de boeken zijn echt te lezen

Er bevindt zich één medisch boekje tussen dat 21 recepten bevat

Naast de doktersinstrumenten, zoals een zilveren weegschaal en 

 

wee urinalen in rieten mandjes, zijn er symbolen die 

 

naar het medische beroep verwijzen

Een schedel van bergkristal boven de tafel en schilderijen 

 

aan de wand met zinnebeeldige voorstellingen 

 

van het beroep van dokter en geleerde

The kitchen

The walls of the kitchen in the dollhouse are tiled

with (painted) white tiles up to the beam ceiling

A porcelain and tin cabinet is built into the back wall

To the left of the tin cabinet is the “pot cabinet,” and 

to the right is the scullery and dishroom

Both feature mirrored windows that suggest a courtyard

In front of the dishroom are clogs that were worn outside 

and exchanged for felt slippers indoors

The countertop holds the dishware

In the sink, on the tub, lies a “gatebetiel” (colander)

Water for scrubbing was pumped up from the 

canal and came out of the two large taps

Through the small tap, water for consumption could be drawn

from a reservoir located at the bottom of the sink

This water was used for cooking, but drinking 

water was rarely consumed

The two copper stoves on either side of the hearth are 

remarkable because they no longer exist in reality

The cat is spying on a rooster in the basket cage

On the table are, among other things, a tobacco jar, 

an inkwell, and a trick-track game

De keuken

De muren van de keuken in het poppenhuis zijn met (geschilderde) 

 

witte tegels betegeld tot aan de balkenzolder

In de achterwand is een porselein- en tinkast ingebouwd

Links van de tinkast is de `pottekas’, rechts het schuur- en vaathok

Beide bevatten spiegelramen die een binnenplaats suggereren

Voor het vaathok staan klompen die buitenshuis gebruikt 

 

werden en binnen werden verruild voor vilten muilen

In het aanrecht staat het serviesgoed

In de gootsteen ligt op de tobbe een `gatebetiel’ (vergiet)

Water voor het schrobben pompte men op uit 

 

de gracht en kwam uit de twee grote kranen

Via de kleine kraan kon men water voor consumptie aftappen 

 

uit een reservoir dat onderin de gootsteen was geplaatst

Dit water werd gebruikt bij het koken maar water werd zelden gedronken

De twee koperen fornuizen aan weerszijden van de vuurhaard 

 

zijn bijzonder omdat ze in het echt niet meer bestaan

De kat bespiedt een haantje in de mandkooi

Op tafel onder andere: een tabakspot, een inktstel en een triktrakspel

The painted room of the dollhouse

This room was used to receive guests and play music

In the center stands a harpsichord with cabriole legs, 

made in the latest fashion

Italian landscapes are painted on the walls between the pilasters

A large mirror hangs between the tall windows

The lacquered table, holding a porcelain tea set, 

is inlaid with mother-of-pearl

On a guéridon stands a “kwispedoor” (spittoon for chewing tobacco)

De geschilderde kamer van het poppenhuis

In deze kamer ontving men de gasten en maakte men muziek

In het midden staat de klavecimbel met bokkepoten, 

 

gemaakt naar de laatste mode

Op de wanden tussen de pilasters zijn Italiaanse landschappen geschilderd

Tussen de hoge ramen hangt een grote spiegel

De lakwerk-tafel, waarop een porseleinen theeservies staat, 

 

is ingelegd met parelmoer

Op een gueridon staat een kwispedoor (spuwbak voor pruimtabak)